Σάββατο 25 Ιουλίου 2009


Κάθε χρόνο, στὶς 26 Ἰουλίου, ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει τὴ μνήμη τῆς παρθενομάρτυρος Παρασκευῆς, ἡ ὁποία ἔζησε καὶ μαρτύρησε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ ρωμαίου αὐτοκράτορα Ἀντωνίνου, τὸν 2ον μ.Χ. αἰῶνα. Ἡ ἁγία Παρασκευὴ εἶχε τὸ εὐτύχημα νὰ γεννηθεῖ ἀπὸ εὐσεβεῖς γονεῖς, τὸν Ἀγάθωνα καὶ τὴν Πολιτεία. Ἡ γέννηση τῆς μάλιστα ἦταν καρπὸς τῶν θερμῶν προσευχῶν τῶν γονέων της, οἱ ὁποῖοι ἐπειδὴ ἦταν ἄτεκνοι γιὰ πολλὰ χρόνια, μὲ θέρμη παρακαλοῦσαν τὸν Θεὸ νὰ τοὺς χαρίσει ἕνα τέκνο, γιὰ νὰ τὸ ἀναθρέψουν «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσία Κυρίου». Ἔτσι ἡ ἁγία Παρασκευὴ ἀνετράφη μέσα σὲ μία χριστιανικὴ ἀτμόσφαιρα, μέσα σ’ ἕνα ἅγιο περιβάλλον. Τὰ χρόνια περνοῦν, ἡ Παρασκευὴ μεγαλώνει, ἀναπτύσσοντας τὶς γνώσεις καὶ τὴν μόρφωσή της, συγχρόνως ὅμως καλλιεργώντας τὴν εὐσέβεια καὶ τὴν ἀρετή. Κάποτε ἐνῷ εἶναι πιὰ στὴν ἀκμὴ τῆς ἡλικίας της, 20 ἐτῶν, στὴν ἀκμὴ τῆς ὀμορφιᾶς της, τῆς μορφώσεως, καὶ τῆς ἀρετῆς, πεθαίνουν οἱ γονεῖς της καὶ αὐτὴ μένει μόνη καὶ ἀπροστάτευτη. Ἡ πατρικὴ περιουσία ἔρχεται στὰ χέρια της καὶ ἕνα πλῆθος μνηστήρων τὴν περικυκλώνει.Δύσκολες στιγμὲς ποὺ ἀποκαλύπτουν τὸν χαρακτῆρα τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν γνησιότητα τῆς εὐσεβείας του. Νὰ ἦταν ἄλλη κοπέλα θὰ προσπαθοῦσε μέσα στὸν γάμο νὰ λησμονήσει τὸν πόνο γιὰ τὸν χαμὸ τῶν γονιῶν της, ν’ ἀποφύγει τὴν μοναξιά, νὰ βρεῖ βοηθὸ γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσει μαζὺ τοῦ τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς. Ἢ θὰ μποροῦσε νὰ στραφεῖ πρὸς τὸ χειρότερο, νὰ πέσει σὲ ξέφρενα γλέντια καὶ ἀσωτεῖες, προσπαθώντας νὰ σβήσει μέσα στὸ κρασὶ καὶ τὴν ἡδονὴ τὸν πόνο της. Ἢ ἀκόμη, θὰ μποροῦσε νὰ ἀρχίσει νὰ κατηγορεῖ τὸν Θεὸ καὶ τὴν θεία πρόνοια, γιὰ ὅσα συνέβαιναν στὴν ζωή της. Δὲν ἔγινε τίποτα ὅμως ἀπ’ αὐτά. Οὔτε γάμος , οὔτε ἀσωτεῖες, οὔτε μοιρολόγια, οὔτε κατηγορίες πρὸς τὸν Θεό. Μοίρασε τὰ πλούτη της στοὺς πτωχούς, ἀπέφυγε κάθε συνοικέσιο, καὶ ἀφιερώθηκε στὸν Χριστό, ἀναπτύσσοντας μάλιστα καὶ ἔντονη ἱεραποστολικὴ δράση. Καὶ αὐτὰ σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ ἡ ἱεραποστολὴ δὲν ἦταν ἐλεύθερη, ἀλλὰ προκαλοῦσε τὸ μένος καὶ τὴν ὀργὴ τῶν εἰδωλολατρῶν. Ἡ Παρασκευὴ τὰ ἀψήφησε ὅλα αὐτὰ καὶ ἄρχισε νὰ ἐργάζεται ἱεραποστολικὰ ὅλο καὶ ποιὸ ἔντονα. Ἡ δράση ὅμως δημιουργεῖ καὶ ἀντίδραση. Καὶ στὴν περίπτωση τῆς ἁγίας Παρασκευῆς δὲν μποροῦσε νὰ γίνει διαφορετικά. Συλλαμβάνεται, γίνονται προσπάθειες μὲ γλυκὰ λόγια καὶ τιμὲς καὶ δόξες νὰ δελεασθεῖ καὶ ὅταν βλέπουν ὅτι ἀποτυγχάνουν ἀρχίζουν τὰ μαρτυρία. Αὐτὴ εἶναι ἡ τακτική του Σατανᾶ. Πρῶτα παρουσιάζει τὰ θέλγητρα καὶ μετὰ παρουσιάζει τὰ φόβητρα, λέγει ὁ μέγας Βασίλειος. Ἔτσι ἔγινε καὶ στὴν περίπτωση τῆς ἁγίας Παρασκευῆς• ὅταν εἶδαν ὅτι δὲν δελεάζεται, τὴν φόρεσαν σιδερένια πυρακτωμένη περικεφαλαία, κάψανε τοὺς βραχίονές της μὲ λαμπάδες, τὴν ρίξανε σὲ καζάνι μὲ λάδι καὶ πίσσα, καὶ στὸ τέλος τὴν ἀποκεφαλίσανε.
* * * * * *
Αὐτὸς ὑπῆρξε ὁ βίος τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, περιληπτικὰ βέβαια. Μέσα ἀπὸ τὴν λιτὴ αὐτὴ ἀφήγηση τοῦ βίου της θὰ ἐπισημάνουμε μερικὰ σημεῖα τῆς ζωῆς τῆς κάνοντας συνάμα καὶ μερικὰ σχόλια. Ἅ) Βλέπουμε κατὰ κανόνα, ὅτι μεγάλοι ἅγιοι ὅπως ὁ Σαμουὴλ τῆς παλαιᾶς Διαθήκης, ὁ Πρόδρομος, ἡ Παναγία μας, ἡ ἁγία Κυριακή, ἡ ἁγία Παρασκευή, καὶ ἄλλοι, ὑπῆρξαν καρποὶ συνεχῶν καὶ ἐπιμόνων προσευχῶν τῶν γονέων τους. Ἃς τὸ προσέξουν καλὰ αὐτό, ὅσοι γονεῖς θέλουν τὴν πρόοδο καὶ τὴν κατὰ Χριστὸ προκοπὴ τῶν παιδιῶν τους. Δὲν χρειάζεται νὰ προσευχώμαστε γιὰ τὰ παιδιά μας ὅταν πάρουν τὸν κακὸ τὸ δρόμο. Πολὺ νωρίτερα, πρὶν ἀκόμη γεννηθεῖ τὸ παιδί, ἐπιβάλλεται νὰ τὸ ἔχουμε στὴ σκέψη μας συνεχῶς καὶ νὰ παρακαλοῦμε μὲ πόθο, μὲ ἔνταση, μὲ ἱδρῶτα, γιατί ὄχι μὲ κλάμμα ἂν θέλετε, ὁ Θεὸς νὰ μᾶς χαρίσει παιδιά, ποὺ πρῶτα καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα, θὰ τὸν δοξάσουν καὶ ἔπειτα θὰ μᾶς κάνουν εὐτυχεῖς καὶ ἐμᾶς. Γιατί αὐτὸς εἶναι ὁ προορισμὸς τῆς οἰκογενείας. Δὲν εἶναι ἁπλῶς ν’ ἀφήσουμε ἀπογόνους, νὰ νικήσουμε τὸ θάνατο στὸ πρόσωπο τῶν παιδιῶν μας. Δὲν εἶναι νὰ δώσουμε ἐργάτες, ἐπιστήμονες, στρατιῶτες, ἐπαγγελματίες, ποὺ θὰ τροφοδοτήσουν μὲ νέο αἷμα τὴν κοινωνία μας. Ἀλλὰ πρῶτα καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα νὰ δώσουμε ἁγίους, νὰ πληθύνουμε τὸ δυναμικό της ἐκκλησίας μας, νὰ γεμίσουμε τοὺς οὐρανοὺς μὲ καινούργιους πολῖτες. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι στὴν ὀρθόδοξη παράδοση, ἡ οἰκογένεια καλεῖται «κατ’ οἶκον Ἐκκλησία» ἢ «Ἐκκλησία μικρὰ καὶ καταγώγιον ἁγίων» ὅπως λέγει ὁ ἴ. Χρυσόστομος. Δηλαδὴ ὅπως ἡ ἐκκλησία εἶναι ἁγία καὶ μᾶς ἑνώνει, μᾶς συνδέει μὲ τὸν Θεό, ἔτσι καὶ ἡ οἰκογένεια πρέπει νὰ τείνει πρὸς τὴν ἁγιότητα καὶ νὰ προσφέρει ἁγίους, οἱ ὁποῖοι θὰ εἰσέλθουν στὴν ἐπιστήμη, στὴν ἐργασία, στὸ στρατό, στὴ γεωργία, στὴ ναυτιλία, παντοῦ, καὶ θὰ μεταμορφώσουν, κατὰ τὸ μέτρο τοῦ δυνατοῦ, ὁλόκληρη τὴν κοινωνία. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἐκκλησία τὸν φυσικὸ δεσμὸ τοῦ γάμου, τὴν φυσικὴ ἕνωση ἀνδρὸς καὶ γυναικός, τὴν ἔχει ἐξυψώσει εἰς μυστήριο. Καὶ ὅπως ἔχουμε τὸ μυστήριό του βαπτίσματος, τὸ μυστήριο τοῦ χρίσματος, τὸ μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως κ.ὁ.κ. ἔτσι ἔχουμε καὶ τὸ μυστήριό του γάμου. Δηλαδὴ μία πράξη τῆς ἐκκλησίας, ποὺ μὲ ὁρατὰ σημεῖα δίδεται ἡ ἀόρατη θεία χάρη τοῦ Θεοῦ. Γιατί λοιπὸν δίδεται ἡ θεία χάρη• γιὰ νὰ δημιουργήσουμε ἁπλῶς ἀπογόνους; Γιὰ νὰ ἱκανοποιήσουμε ἁπλῶς τὰ ἔνστικτά μας; Γιὰ νὰ ὑπάρχει ἁπλῶς συνέχεια τοῦ πολιτισμοῦ; Ὄχι, ἀλλὰ γιὰ νὰ δημιουργήσουμε ἁγίους. Γι’ αὐτὸ στὶς εὐχὲς τῆς ἀκολουθίας τοῦ γάμου, ἡ ἐκκλησία μας εὔχεται ὄχι μόνο γιὰ « καρπὸ κοιλίας» ἀλλὰ καὶ γιὰ « καλλιτεκνία». Εἶναι δὲ χαρακτηριστική, ἡ ἀπάντηση ποῦ ἔδωσε κάποιος στάρετς στὴν Ρωσία, σὲ μιὰ γυναῖκα ποῦ ζήτησε τὴν εὐλογία του γιὰ νὰ παντρευθεῖ: «Μπορεῖς νὰ φέρεις ἕνα ἅγιο; Ἂν μπορεῖς τότε παντρέψου• διαφορετικὰ δὲν σοῦ δίνω τὴν εὐλογία μου». Μεγάλα λόγια! Ἂν μπορεῖς νὰ φέρεις ἕνα ἅγιο! Κι αὐτὸ ἐννοεῖ ὁ Παῦλος ὅταν γράφει ὅτι «ἡ γυνὴ σωθήσεται διὰ τῆς τεκνογονίας».Ὄχι ὅταν ἁπλῶς κάνει παιδιὰ ἀλλὰ ὅταν κάνει ἅγια παιδιά. «Οὗ γὰρ τὸ σπείραι ποιεῖ πατέρα μόνον ἀλλὰ τὸ παιδεύσαι καλῶς. Οὐδὲ τὸ κυῆσαι μητέρα ἐργάζεται ἀλλὰ τὸ θρέψαι καλῶς. Οὒχ ἡ φύσις ἀλλὰ ἡ ἀρετὴ ποιεῖ πατέρα καὶ μητέρα»(ἴ. Χρυσόστομος). Δὲν μπορεῖ λοιπὸν κάποιος νὰ καυχηθεῖ, ὅτι εἶναι πατέρας ἢ πολύτεκνος, ἐὰν ἀδιαφορήσει γιὰ τὴν διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν. Τὰ παιδιὰ εἶναι περιουσία τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτὸ στὸ σαραντισμὸ τὸ μωρὸ τὸ φέρνουν οἱ γονεῖς καὶ τὸ ἀφιερώνουν στὸ ναό. Ἐπειδὴ ὅμως τὸ μωρὸ δὲν μπορεῖ νὰ μεγαλώσει στὸ ναό, ἡ ἐκκλησία τὸ ἀναθέτει στοὺς γονεῖς νὰ τὸ ἀναθρέψουν. Καὶ ἐπειδὴ τὰ παιδιὰ εἶναι περιουσία τοῦ Θεοῦ, κατὰ τὸ βάπτισμα ἡ ἐκκλησία δὲν ἀρκεῖται στὴν ἐγγύηση τῶν γονέων μόνον, ἀλλὰ ζητᾷ καὶ τὴν παρουσία ἀναδόχου, ὡς προσθέτου ἐγγυητού, ὅτι τὰ παιδιὰ θὰ λάβουν τὴ σωστὴ ἀγωγή. Τὸ πρῶτο λοιπὸν καὶ βασικό, γιὰ τὴ σωστὴ ἀγωγή, εἶναι ἡ προσευχὴ γιὰ τὰ παιδιὰ πρὸ τῆς συλλήψεώς τους. Ἐὰν τὸ κάνουν αὐτὸ οἱ γονεῖς ἀποκλείεται τὰ παιδιὰ τοὺς ν’ ἀποβοῦν «ἄχθος ἀρούρης» ὅπως ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας. Καὶ ἂν ἀκόμη κάποτε συμβεῖ νὰ παραστρατήσουν, πάλι οἱ προσευχὲς τῶν γονέων θὰ γίνουν αἰτία νὰ ἀναγεννηθοῦν. Ἔτσι συνέβη μὲ τὸν ἅγιο Αὐγουστίνο, ὁ ὁποῖος ἀνένηψε μὲ τὶς προσευχὲς τῆς μητέρας τοῦ τῆς ἁγίας Μόνικας, ἡ ὁποία ἐπὶ 22 ὁλόκληρα χρόνια, δὲν ἄφησε ἥσυχο τὸ Θεὸ μὲ τὶς προσευχὲς τῆς μέχρι ποὺ πέτυχε αὐτὸ ποὺ ἤθελε.
* * * * * *
Β) Ἕνα ἄλλο σημεῖο ποὺ κάνει ἐντύπωση στὸ βίο τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, εἶναι ὅτι ἡ μεγαλομάρτυς Παρασκευὴ δὲν εἶναι κανένας στιβαρὸς ἀθλητής, δὲν εἶναι κανένας σκληροτράχηλος ἀξιωματικός, οὔτε κάποιος αὐστηρὸς ἀσκητὴς μὲ χρόνια ἀσκήσεως στὴν πλάτη. Δὲν εἶναι τέλος πάντων κάποιος ποὺ εἶχε μία προετοιμασία γιὰ νὰ ἀντεπεξέλθει στὰ φοβερὰ βασανιστήρια ποὺ ὑπέστη. Ἦταν μία κοπέλα 20 ἐτῶν. Καὶ ὄχι μόνον αὐτὴ ἀλλὰ καὶ ἡ ἅγια Μαρίνα 15 ἐτῶν, ὁ ἅγιος Κήρυκος 3 ἐτῶν, ἡ ἁγία Ἀκυλίνα 10 ἐτῶν καὶ ἄλλοι ἅγιοι παρομοίως. Λοιπὸν πῶς ἄντεξαν; Μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Στὰ μαρτύρια τῶν ἁγίων δὲν φαίνεται ἡ δύναμη τῶν ἁγίων ἀλλὰ ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ἕνας ρῶσος ἱερεύς, ὁ π. Δημήτριος Ντοῦτκο, τὴ στιγμὴ ποὺ τὸ σοβιετικὸ καθεστὼς μεσουρανοῦσε καὶ καταπατοῦσε βάναυσα τὶς θρησκευτικὲς ἐλευθερίες, θέλοντας νὰ τονώσει τὸ ἠθικὸ τῶν ἀκροατῶν του καὶ μιλώντας στὸ ποίμνιο τοῦ τὴν ἡμέρα τῆς γιορτῆς τῆς ἁγίας Παρασκευῆς λέγει: « Ἀκούγοντας τὰ μαρτύρια τῆς ἁγίας Παρασκευῆς πιθανὸν νὰ πεῖτε: ‘ἐμεῖς δὲν θὰ ἀντέχαμε στὰ μαρτύρια αὐτᾶ’. Ὄχι εἶναι λάθος! Ὁ Κύριος θὰ μᾶς ἐνδυναμώσει ν’ ἀνθέξουμε τὸ μαρτύριο. Καὶ οἱ διάφοροι πειρασμοὶ δὲν θὰ μᾶς φανοῦν φοβεροί. Ὅπως ὅταν λέγει ὁ Κύριος ὅτι ὅταν θὰ σᾶς ὁδηγήσουν ἐπὶ βασιλεῖς καὶ ἡγεμόνες μὴ σκέπτεσθε τί θὰ ἀπολογηθεῖτε διότι ἐγὼ θὰ σᾶς δώσω σοφία ποὺ θὰ τοὺς κατατροπώσετε(Λούκ.21,12-15), ἔτσι θὰ συμβεῖ καὶ μὲ τὸ μαρτύριο.» Ποιὸς πρέπει νὰ εἶναι ὁ φόβος τῶν χριστιανῶν; Ὄχι τὸ μαρτύριο ἀλλὰ μήπως λησμονήσουμε τὸ Θεό. Ὁ Κύριος μας προειδοποιεῖ: «Ὅπως ἦταν οἱ ἡμέρες τοῦ Νῶε , ἔτσι θὰ εἶναι καὶ ὁ ἐρχομὸς τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως, δηλαδή, κατὰ τὶς ἡμέρες ἐκεῖνες πρὸ τοῦ κατακλυσμοῦ, οἱ ἄνθρωποι ἔτρωγαν καὶ ἔπιναν, νυμφευόταν καὶ παντρευόταν ἕως τὴν ἡμέρα ποὺ μπῆκε ὁ Νῶε στὴν κιβωτὸ καὶ δὲν ὑποπτευόταν τίποτα ἕως ὅτου ᾖρθε ὁ κατακλυσμὸς καὶ τοὺς ἅρπαξε ὅλους, ἔτσι θὰ συμβεῖ καὶ κατὰ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου(Μάτθ.24,37-40). Θὰ φάω, θὰ πιώ, θὰ νυμφευθῶ, θὰ πεθάνω. Ὁ ὑλιστικὸς τρόπος ζωῆς. Αὐτὸ φαίνεται καὶ στὰ ὄνειρα τῶν γονέων γιὰ τὰ παιδιά. Νὰ φᾶνε, νὰ μεγαλώσουν, νὰ σπουδάσουν, νὰ παντρευτοῦν. Πόσο στενοχωριοῦνται οἱ γονεῖς μερικὲς φορὲς γιατί τὰ παιδιὰ μένουν ἀνύπαντρα. Δὲν ἔχουν ὅμως τὴν ἴδια στενοχώρια ἐὰν δὲν πᾶνε ἐκκλησία, ἐὰν δὲν κοινωνοῦν, ἐὰν δὲν ἐξομολογοῦνται. Νὰ ὁ φόβος τῶν χριστιανῶν• ὄχι μήπως δὲν ἀντέξουμε τὸ μαρτύριο ἀλλὰ μήπως κοιμηθοῦμε ἀπὸ τὶς μέριμνες. Μήπως μας ναρκώσει ἡ ὕλη καὶ τὸ χρῆμα καὶ ἡ ἡδονή. Ἐὰν ὑπάρχει ἡ νήψη καὶ ἡ ἐγρήγορση θὰ ὑπάρξει καὶ ἡ ἀντοχὴ στὸ μαρτύριο.


ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: